Chiang Mai – miasto 300 świątyń – mój subiektywny wybór na pierwszą wizytę

Spacerując po Chiang Mai na każdym kroku napotyka się na kawiarnie i świątynie. Ale o kawiarniach innym razem 🙂 W samym mieście i okolicach jest ponad 300 świątyń. Złote kopuły błyszczące w słońcu zapierają dech w piersiach. Z pewnością nie jest się w stanie, podczas jednego pobytu, zobaczyć choćby ćwierć z nich. W tym poscie chcę pokazać te, które ja wybrałam i moim zdaniem stanowią bazę świątyń na pierwszą wizytę w Chiang Mai i którą można rozszerzać przy następnych okazjach.

Bardzo zależało mi, aby wyprawę do Chiang Mai odbyć podczas święta Makha Bucha (jest to święto ruchome, w 2022 roku miało miejsce 16 lutego). W kalendarzu Tajlandii jest sporo buddyjskich świąt, wśród nich jest Makha Bucha Day, drugie po Songkran najważniejsze święto w Tajlandii. Obchodzone w pełnię księżyca trzeciego miesiąca księżycowego według kalendarza buddyjskiego w Tajlandii, Laosie, Kambodży i Sri Lance.

Upamiętnia dzień, w którym 1250 uczniów spontanicznie zebrało się w bambusowym zagajniku, aby słuchać nauk Buddy. Makha Bucha Day to dzień refleksji i wizyt w miejscowej świątyni, których kulminacją są wieczorne, malownicze ceremonie przy świecach.

Jak dotrzeć do Chiang Mai?

Chiang Mai to największe miasto w północnej Tajlandii, słynie z licznych świątyń oraz plantacji i palarni kawy. Stanowi również bazę wypadową w pobliskie góry, gdzie można zwiedzać wioski górskich plemion: Akha, Lahu, Hmong, , Mien, Karen i Lisu.

Opcji dojazdu do Chiang Mai jest kilka, szczególnie z Bangkoku.

Bangkok – Chiang Mai: Samolot – to najszybsza i jednoczenie najlepsza opcja. Sam lot trwa około godziny, a koszt to około 1400Thb (ok 180zł). Autobus – dość tania i stosunkowo szybka opcja. Podróż trwa około 10 godzin, a koszt biletu to około 700Thb (ok 90zł). Taksówka – dość szybka, ale niestety droga opcja. Podróż trwa około 8 godzin, a koszt przejazdu wynosi około 8000Thb (ok 1000zł). Pociąg – opcja dla odważnych, najtańsza, ale czas przejazdu może się znacznie wydłużyć, ponieważ pociągi w Tajlandii są zawsze spóźnione. Czas przejazdu wynosi około 12 godzin, koszt biletu zaczyna się od 278Thb (około 36zł).

1. WAT PHRA SINGH

Wat Phra Singh to największa świątynia w Chiang Mai, zbudowana w 1345 roku i położona przy Sam Lad Road. W sali zgromadzeń zwanej Viharn Lai Kham mieści się Phra Phuttha Sihin, najbardziej czczony posąg Buddy Północy, wykonany w XV wieku ze złota i miedzi. Podczas festiwalu Songkran, Phra Phuttha Sihin jest przewożony w paradzie po mieście, aby miejscowi mogli kąpać obraz w pachnącej wodzie, co zgodnie z tradycyjnym przekonaniem przynosi szczęście.

Wat Phra Singh stanowi przykład architektury Lanna – strzelisty, łamany i bogato zdobiony dach oraz drewniane rzeźby. Kolumny zdobi złoto i czerwień nadając bardzo bogaty klimat. Ponadto czerwone drewno na suficie potęguje efekt przycienienia i powagi.

Zdecydowanie polecam zobaczyć tę świątynię o wczesnej porze lub na godzinę przed zachodem, gdy miękkie promienie słońca odbijają się od pozłacanej czedi.

2. WAT CHEDI LUANG

Wat Chedi Luang to najprawdopodobniej największa budowla w dawnym Chiang Mai.. Niestety czubek jej stupy został zniszczony – albo w skutek trzęsienia ziemi albo ostrzału artyleryjskiego przez Birmańczyków w 1775 roku. Chedi na początku swego istnienia mierzyło 60 metrów średnicy i 80 metrów wysokości. Obecnie mierzy o połowę mniej niż pierwotnie.

W latach 90 renowacją zajął się Wydział Sztuk Pięknych, ale prace nad Chedi nigdy nie zostały ukończone. Co więcej w Chedi znajdował się Szmaragdowy Budda (obecnie znajduje się w Bangkoku, w Wat Phra Kaew). Szmaragdowy Budda to największy relikt religijny Tajlandii. Jako ciekawostkę dodam, że w 1995 roku król Tajlandii podarował świątyni jadeitową replikę tego posągu.

3. WAT CHIANG MAN

Wat Chiang Man to najstarsza świątynia w Chiang Mai. Kiedy król Mengrai postanowił założyć miasto Chiang Mai czyniąc je stolicą Królestwa Lanna, zbudował Wat Chiang Man jako pierwszą świątynię nowego miasta.

W głównym sanktuarium (Wihan) znajduje się najstarsze przedstawienie Buddy z 1465 roku stworzone w królestwie Lanna – wizerunek stojącego Buddy trzymającego miskę na jałmużnę. Natomiast w mniejszym z dwóch Wichanów znajdują się dwa ważne wizerunki Buddy, którym przypisywane są ochronne moce. Pierwszy z nich to płaskorzeźba przedstawiająca stojącego Buddę (Phra Sila) stworzona prawdopodobnie na Sri Lance. Tajowie wierzą, że obraz ten ma moc sprowadzania deszczu, dlatego też pełni ważną rolę podczas święta Songkran, które ma miejsce w kwietniu, pod koniec pory suchej. Drugi to niewielki, bo wysoki na 10 centymetrów wizerunek tzw. Kryształowego Buddy (Phra Sae Tang Khamani) wyrzeźbionego z przezroczystego kryształu kwarcu. Uważa się, że posąg chroni przed katastrofami. A to dlatego, że został sprowadzony do Chiang Mai dopiero w 1296 roku przez króla Mengrai z miasta Lamphun. Które to miasto zostało wcześniej całkowicie splądrowane i tylko posąg Kryształowego Buddy wyszedł z tego bez uszczerbku.

5. WAT KET KARAM

Społeczność Ket Karam to ponad 200-letnia społeczność jednocząca pięć różnych religii (buddyzm, chrześcijaństwo, islam, hinduizm i sikhizm). Zasiedla wschodni brzeg rzeki Ping. Świątynia Ket Karam była i nadal jest centrum tej wspólnoty. Jeszcze przed pojawieniem się pociągów był to głównym port morski łączący Chiang Mai z Rattanakosin (obecnie Bangkok) i południowymi prowincjami. Dziś stanowi obszar zamieszkiwany przez przedsiębiorczych obywateli, zagranicznych misjonarzy, czy chińskich kupców zwożących towary drogą morską.

Samą świątynię zbudowano w 1428 roku. Niestety wielkie trzęsienie ziemi, które również zniszczyło Chedi Luang, przemieniło ją w gruz. Viharn odbudowany został w XIX wieku i posiada niesamowity, rozpoznawalny z daleka dach w stylu Lanna, składający się z pięciu poziomów symbolizując status królewski. Natomiast Chedi skrywa świętą relikwię Buddy nazywaną „Phra Tat Ked Kaew Jula Manee”. To również ważne miejsce pielgrzymek osób urodzonych w roku psa.

Chińska część społeczności Wat Kem sfinansowała budynek, w którym obecnie znajduje się muzeum Ket Karam. W latach 1886-1957 stanowił on dom mnicha-nauczyciela, który był przeorem w tejże świątyni. Stare zdjęcia z tego okresu przedstawiają budynek bez okien, na niskich palach. Na początku XX wieku budynek został wyremontowany a w 2000 roku przekształcony w muzeum, które posiada pokaźną kolekcję antyków oraz fotografii opowiadających historię miasta Chiang Mai.

W pobliżu świątyni znajduje się stary targ społeczności chińskiej, na którym kupisz pamiątki i uliczne jedzenie w cenach nieturystycznych.

6. Wat Sri Suphan

Na koniec zostawiłam wyjątkową, bo srebrną świątynię. Wat Sri Suphan jest jedną z najstarszych świątyń w Chiang Mai, pierwotnie została zbudowana w XVI wieku za czasów dynastii Mangrai. Ciekawostką jest fakt, że dzisiejsza srebrna świątynia jest wynikiem renowacji w latach 2008-2016 przez lokalnego rzemieślnika i metaloplastyka.

Wat Sri Suphan jest nowoczesną interpretacją architektury Lanna. Świątynia w całości pokryta kombinacją niklu i aluminium, natomiast ważne obrazy wykonane są ze srebra (poza Buddą). Główna fasada i wejście, do którego prowadzi kilka stopni, wyłożonych jest niebieskim obrazem płynącej wody. Niestety sala ubosot otwarta jest tylko dla mężczyzn, niestety ponieważ sama w sobie jest wspaniałym dziełem sztuki. Dach i ściany świątyni to obrazy przedstawiające sceny i kluczowe momenty z życia Buddy, ale także sceny życia na wsi, mitologię religijną, znaki zodiaku.

Dlaczego kobiety nie mogą wchodzić do sali święceń? Już wyjaśniam… zgodnie ze starą tradycją Lanna święte przedmioty i amulety zakopane 500 lat temu pod ubosot mogą powodować upadek ludzi o czystym duchu, przede wszystkim kobiet. Dlatego lepiej nie ryzykować 😉 Na szczęście pozostałe budynki kompleksu są dostępne dla każdego.

W świątyni istnieje możliwość porozmawiania z mnichem (wtorek/czwartek/sobota od 17:30 do 19:30) lub wziąć udział w medytacji (wtorek/czwartek/sobota od 19:00 do 21:00).

Wat Sri Suphan znajduje się 600 metrów od bramy Chiang Mai na starym mieście i tuż przy słynnym Wualai Walking Street, czyli sobotnim targu nocnym.

Byliście w Chiang Mai? My na pewno wybierzemy się tam ponownie, więc wszelkie podpowiedzi zostawcie w komentarzu, postaram się dodać je do listy na kolejną wyprawę!

---

Przydatna terminologia:

Wat – inaczej kompleks świątynny składający się z kilku budynków, takich jak: chedi/stupa, viharn, ubosot/bot. Następnie w zależności od możliwości finansowych i liczby mnichów skupionych w danej świątyni, w skład mogą wchodzić: sala, sala biblijna i mieszkania dla mnichów. Zdarza się również, że na terenie świątyni znajduje się szkoła.

Chedi/stupa – najważniejsza i najświętsza budowla kompleksu świątynnego. Jest to miejsce, w którym składa się relikwie i szczątki najświętszych mnichów. Chedi może przyjmować różne formy i kształty, aczkolwiek najczęściej występuję w kształcie stożka, w Tajlandii – dzwonu.

Ubosot/bot (sala święceń) – drugi najważniejszy budynek całego kompleksu, pełni rolę sali modlitewnej dla mnichów i sali, w której wyświęca się nowicjuszy. Ubosot ma kształt prostokąta, a wejście zawsze skierowane jest na wschód. Na przeciw wejścia znajduję się posąg siedzącego Buddy, ściany natomiast najczęściej są bogato zdobione, głównie scenami z życia Buddy. Na zewnątrz ubosot otoczony jest ośmioma kamieniami granicznymi (sima/sema) wyznaczającymi święty obszar.

Viharn (sala zgromadzeń) – jest zwykle największym budynkiem w kompleksie świątynnym oraz miejscem, w którym ludzie świeccy oddają się modlitwie i medytacji. W Viharn odbywają się również ceremonie buddyjskie z udziałem mnichów i osób świeckich. Viharn często podobny jest do ubosot, ale oba te budynki różnią się tym, że viharn nie jest otoczony kamieniami sima/sema.

Ho Trai (sala biblijna/biblioteka) – biblioteka kompleksu świątynnego, w której przechowywane są pisma buddyjskie.

Sala – otwarty budynek w kształcie prostokąta pełniący funkcję miejsca do odpoczynku i schronienia.

Kuti – mieszkania mnichów.